- خبرنگار: نهاد علی بیک زاده
- چاپ
خبری از تسهیل واردات خودرو در آیین‌نامه جدید نیست
سقف قیمت خودروهای برقی وارداتی دوبرابر بنزینی‌ها شد
طبق آیین‌نامه جدید، فقط ارز حاصل از صادرات برای واردات خودرو پذیرفته می‌شود یا ارزی که مصداق سرمایه‌گذاری خارجی باشد که در مورد اخیر شاید ارز ایرانیان خارج از کشور مورد قبول باشد
آیین‌نامه واردات خودرو صفرکیلومتر در حالی ابلاغ شده است که کارشناسان این حوزه معتقدند؛ تغییرات چشمگیری در آن مشاهده نمی‌شود. همان‌طور که پیش از این، واردات خودرو بیش از ۲۰هزار یورو به کشور ممنوع بوده، این آیین‌نامه هم تاکید دارد که اولویت واردات خودرو صفرکیلومتر با محصولات زیر ۱۰هزار یورو است. البته خودروهای تا ۲۰هزار یورو مطابق آیین‌نامه پیشین، مجوز واردات به کشور را دارند. این در حالی است که فعالان بازار خودرو اذعان می‌کنند آیین‌نامه جدید دولت درخصوص واردات، برای ترغیب واردکنندگان به عرضه خودروهای اقتصادی در بازار تنظیم شده است، اما برای ایجاد پویایی و گردش مالی در بازار، باید شیوه‌هایی در نظر گرفته شود که تنوع محصولات را افزایش دهد.
علی قربانی‌نژاد، فعال و کارشناس حوزه خودرو با اشاره به کلاس کیفیتی و قیمتی محصولات خودروسازان داخلی و شرایط رقابت در بازار خودرو برای بنگاه‌های فعال داخلی به «دنیای‌خودرو» گفت: «محصولات خودروسازان داخلی هیچ‌گاه در ردیف محصولات خودروسازان جهانی قیمت‌گذاری نشده‌اند و از نظر کیفی مشتریان خودروهای وارداتی انتظار بسیار بیشتری از شرکت‌های تولید کننده دارند. بنابراین خودروسازان داخلی در رقابت با وارداتی‌ها قرار نخواهند گرفت.»
وی افزود: «طبق این آیین‌نامه تنها در صورتی می‌توان خودرو بالای ۲۰هزار یورو به کشور وارد کرد که پیشرانه آن برقی یا ترکیبی باشد. همچنین دولت واردات خودروهای سواری برقی تا زیر ۴۰هزار یورو را مجاز اعلام کرده است.»
این فعال حوزه خودرو ادامه داد: «همچنین واردات خودرو سواری به مناطق آزاد تجاری، صنعتی مشروط به واردات خودروهای ترکیبی و برقی، تا زیر ۴۰هزار یورو در چارچوب قوانین و مقررات مجاز است. این بدان معناست که محصولات خودروسازان داخلی در حاشیه امن قرار خواهند داشت و باز هم هیچ رقیبی برای آنان در بازار خودرو اجازه عرض اندام نخواهد یافت.»
برخی فعالان بازار خودرو معتقدند آیین‌نامه جدید دولت درخصوص واردات خودرو نمی‌تواند بازار خودرو را به سمت رقابتی‌شدن هدایت کند. به‌نظر شما تاثیرات ابلاغ آیین‌نامه واردات خودرو صفرکیلومتر در بازار چیست؟
مهم‌تر از ابلاغ آیین‌نامه اجرای آن است و باید منتظر بود و دید که به مفاد این آیین‌نامه چقدر عمل می‌شود. تامین ارز و تخصیص آن به واردات خودرو در اولویت‌های دولت در سال گذشته نبود. در غیر این صورت، فضا برای واردات خودرو صفرکیلومتر فراهم شده بود. اما این فرصت با گفتاردرمانی بازار تبدیل به تهدید شد. وضع کنونی بازار خودرو نشات‌گرفته از همین سهل‌انگاری‌ها و کار امروز را به فردا سپردن در وزارت صمت و دیگر نهادها و ارگان‌های درگیر موضوع واردات خودرو است.
تامین ارز مورد نیاز واردات خودرو یکی از چالش‌های قوی مقابل وزارت صمت و واردکنندگان خودرو محسوب می‌شود. دولت برای تامین و تخصیص ارز مورد نیاز واردات خودرو چه طرحی ارائه کرده است؟
طبق ماده سوم این آیین‌نامه، منابع ارزی مورد نیاز واردات خودرو با رعایت ضوابط ارزی بانک مرکزی از محل ارز حاصل از صادرات اعم‌از کالا و خدمات و سرمایه‌گذاری خارجی با اولویت حمل‌ونقل عمومی با تایید سازمان سرمایه‌گذاری خارجی و سایر منابع مورد تایید بانک مرکزی تامین خواهد شد.
یکی از مهم‌ترین پیشنهادهای انجمن واردکنندگان خودرو طی شش‌سال گذشته، استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج کشور و اعتبار شرکت‌های نمایندگی رسمی نزد شرکت‌های مادر بوده است. آیا در ضوابط جدید، واردات خودرو به وسیله ارز متقاضی یا بدون انتقال ارز امکان‌پذیر است؟
همان‌طور که اشاره شد، فقط ارز حاصل از صادرات برای واردات خودرو پذیرفته می‌شود یا ارزی که مصداق سرمایه‌گذاری خارجی باشد که در مورد اخیر شاید ارز ایرانیان خارج از کشور موردقبول باشد. در این خصوص باید دقت که بنا بر ماده چهار این آیین‌نامه، ورود و ترخیص خودروهای موضوع این آیین‌نامه بدون ثبت‌سفارش و بدون تخصیص ارز، قاچاق محسوب و ممنوع است. همچنین ثبت‌سفارش صادره پس از ورود خودرو به کشور، جهت ترخیص خودرو از گمرک فاقد اعتبار است. البته در این خصوص، تبصره‌ای نیز در نظر گرفته شده است که صدور ثبت‌سفارش خودروهای موضوع این آیین‌نامه اعم‌از واردات توسط اشخاص حقیقی و حقوقی مستلزم اخذ تاییدیه تامین قطعات یدکی و ارائه خدمات پس از فروش و سایر ضوابط فنی مربوط از وزارت و رعایت ماده ۱۰ اصلاحی قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب ۱۴۰۱ است.
برخی فعالان واردات خودرو معتقدند شرایط تعیین‌شده برای واردات خودرو دست شرکت‌های واردکننده را بسته است. آیا در آیین‌نامه جدید واردات خودرو شرایط سهل‌تری برای تعیین ضوابط فنی در نظر گرفته شده است؟
خیر؛ طبق آیین‌نامه جدید هم خودروهای با کارکرد کمتر از ۹۹ کیلومتر براساس نام تجاری و مدل و سال ساخت آن که نباید بیش‌از یک‌سال از آن گذشته باشد، اجازه ورود به کشور خواهد داشت. سقف مجاز قیمت وارداتی‌ها نیز کماکان ۲۰هزار یورو است که البته درخصوص تمام‌برقی‌ها یا نیمه‌برقی‌ها (ترکیبی‌ها) تا ۴۰هزار یورو مجاز دانسته شده است. اما همچنان ثبت‌سفارش و واردات خودروهای سواری با حجم موتور بالاتر از ۲۵۰۰ سی‌سی ممنوع است.
برای اخذ تاییدیه سازمان ملی استاندارد ایران چه دستورالعملی ارائه شده است؟
در این خصوص، خودرو باید دارای گواهی سازنده مبنی‌بر انطباق خودرو با ای‌مارک اروپا یا استاندارد کشورهای حاشیه خلیج فارس یا تاییدیه کشور چین یا تاییدیه اوراسیا باشد. سایر استانداردهای کشور مبدا نیاز به تایید سازمان ملی استاندارد ایران دارد. استانداردهای آلایندگی هم وفق آیین‌نامه فنی کنترل و کاهش آلودگی‌های قانون هوای پاک تعیین شده است.
مهم‌ترین شرط دریافت مجوز واردات خودرو به چه صورت است؟
داشتن قرارداد با شرکت خارجی اصلی یا شرکت واسط دارای تفویض‌نامه از شرکت اصلی از مهم‌ترین شروط است که البته قرارداد باید ممهور به مهر اتاق بازرگانی کشور خارجی و سفارت جمهوری اسلامی ایران در آن کشور بوده و به تایید سازمان توسعه تجارت ایران رسیده باشد. شرط بعدی رعایت مفاد آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو در زمینه تامین قطعات یدکی و ارائه خدمات پس از فروش است که آن هم باید به تایید وزارت صمت رسیده باشد. صلاحیت‌های فنی و حرفه‌ای واردکنندگان نیز در سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبه‌بندی اعتباری و براساس آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و اصلاحات بعدی آن احراز می‌شود. همچنین مرجع احراز انتقال فناوری در ازای واردات خودرو وزارت صمت است.
به شرط انتقال فناوری اشاره کردید. آیین‌نامه درخصوص انتقال فناوری تولید از شرکت مادر به شرکت واردکننده داخلی چه دستورالعملی را در نظر گرفته است؟
در تبصره مربوط به موضوع انتقال فناوری در ازای واردات آمده است که سرمایه‌گذاری ازجمله در حوزه‌های مرتبط با برقی‌سازی، اتصال‌پذیری خودروهای خودران و حمل‌ونقل اشتراکی، می‌تواند از مصادیق انتقال فناوری محسوب شود که البته میزان سرمایه‌گذاری انجام‌شده باید معادل ۳۰درصد سود حاصله باشد و اسناد مثبته آن به تایید معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور برسد.
آیا سرانجام تبدیل پلاک خودرو مناطق آزاد تجاری به پلاک ملی مجاز شده است؟
بله. علاوه‌بر این، به ازای اخذ مجوز پلاک ملی و واردات خودرو کارکرده از مناطق آزاد و برای هر دستگاه خودرو که در چارچوب ضوابط قانون بودجه سال ۱۴۰۲ وارد سرزمین اصلی می‌شود، واردات یک دستگاه خودرو سواری احتراقی به منطقه آزاد تجاری صنعتی در چارچوب قوانین و مقررات مناطق مذکور و مواد مربوط در این آیین‌نامه مجاز است.
مبنای تعیین ارزش خودروهای وارداتی و تعیین حقوق ورودی چیست؟
طبق دستورالعمل جدید هیات دولت، مبنای تعیین ارزش خودرو و حقوق ورودی بر اساس تبصره ۶ اصلاحی ماده واحده قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات انواع خودرو و ماشین‌آلات راهسازی وارداتی و ساخت داخل و قطعات آن‌ها، موضوع ماده ۱۲ قانون الحاق موادی به قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب ۱۴۰۲ است. سود بازرگانی واردات خودرو با همکاری وزارت وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه کشور به‌گونه‌ای تهیه و به تصویب هیات وزیران می‌رسد که ضمن تسهیل واردات خودروهای اقتصادی و زیر ۲۰هزاریورو، سود بازرگانی خودروهای با محدوده قیمتی بالاتر از ۲۰هزار یورو بیشتر از تعرفه تعیین‌شده در کتاب مقررات صادرات و واردات در نظر گرفته شود و همچنین از شکل‌گیری هرگونه امتیاز ویژه اقتصادی برای واردکنندگان جلوگیری کند.
آیا شرکت‌های خودروساز جهانی که پیش از تحریم‌ها به‌عنوان همکار خودروسازان داخلی در صنعت و بازار خودرو ایران حضور داشتند و پس از تحریم‌ها کشورمان را ترک کردند، اجازه عرضه محصولاتشان به متقاضیان را خواهند داشت؟
طبق تصریح این آیین‌نامه، به‌منظور صیانت از حقوق مصرف‌کنندگان داخلی و حقوق سرمایه‌گذاران داخلی طرف قرارداد با شرکای خارجی، واردات محصولات شرکت‌هایی که به‌واسطه تحریم‌ها، بازار ایران را ترک کرده و موجب زیان شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان با ایجاد تعهدات یا سایر موارد شده‌اند، به کشور ممنوع است. لیست این شرکت‌ها را وزارت صمت با همکاری وزارت امور خارجه، تعیین و ابلاغ خواهد کرد. مصوبات قبلی مغایر با آیین‌نامه جدید هیات دولت نیز فسخ می‌شود. اما مصوبات خاص از قبیل مصوبات مربوط به واردات خودرو توسط دستگاه‌های اجرایی و واردات خودرو توسط جانبازان و سایر موارد استثنایی به قوت خود باقی است.
